Anders op zoek naar gezondheid

Het is Kinderboekenweek. We interviewden Chantal Walg over haar kinderboek “Anders op zoek naar gezondheid”.

“Anders en zijn of haar vriendjes hebben mijn hart gestolen en ik hoop dat heel veel grote en kleine kinderen volgen.”

“Wat ik fijn vind aan de zoektocht naar gezondheid, is dat steeds duidelijker
wordt dat gezondheid zo gewoon is en van jou en mij en van de wereld is.”

Chantal, je presenteert jezelf als anders denker en doener in de zorg. Wat doe jij en waar droom je van?

Ik probeer professionals in en om de zorg, van 0de tot 3de lijn, te inspireren met de andere, brede kijk op gezondheid. Ik geef hen handreikingen om zelf ook niet alleen anders te gaan denken, maar ook anders te gaan doen. Dat doe ik als spreker, schrijver en procesbegeleider. De afgelopen jaren heb ik aan de wieg gestaan van veel initiatieven op het gebied van Positieve Gezondheid. Van oorsprong ben ik verpleegkundige en gezondheidswetenschapper. Vanuit die achtergrond kan ik de praktijk verbinden met de theorie en andersom. Het grote plaatje zien en dan de vertaalslag maken naar de praktijk van alledag. Maar ook anderen meenemen in dat grote plaatje, omdat ik denk dat we zo het bewustzijn creëren dat de complexe problemen waar we voor staan, alleen integraal kunnen worden opgelost. We hebben elkaar heel hard nodig.

Ik droom ervan dat we met elkaar een gezonde en sociale basis voor iedereen kunnen creëren. Ik noem dat ook wel core. Daar kunnen we zowel individueel als collectief aan werken. En betekent dus ook passend onderwijs, een besteedbaar inkomen, goede woningen, betaalbare gezonde voeding en een schone omgeving. In de hoop dat er dan minder gezondheidsproblemen zullen ontstaan en er minder gezondheidsverschillen zullen zijn. En wanneer mensen dan toch risico’s lopen op ziekten of ziek zijn, dan krijgen zij natuurlijk optimale persoonsgerichte zorg vanuit de brede kijk op gezondheid waarin zij zo lang mogelijk zelf de regie hebben.

Hoe kijk jij naar goede zorg?

Goede zorg begint wat mij betreft bij goede zorg voor jezelf, elkaar en de omgeving. Het heeft dus in eerste instantie niets met ziektezorg te maken. Het gaat om elkaar zien, horen en respecteren. En dat wens ik ook in de gezondheids- en ziektezorg. Dat we echt de mens centraal stellen! Idealiter doen we wat nodig is, in plaats van wat mogelijk is. Ik geloof oprecht dat veel professionals dit ook willen, maar vaak in een spagaat zitten tussen aan de ene kant wat een client wil en aan de andere kant wat er vanuit ‘het systeem’ van wet-, regelgeving en financieringsstromen, allemaal moet en mogelijk is.

En ten slotte ontstaat goede zorg ook door te kijken naar iemands perspectief, in plaats van alleen naar de problemen die iemand ervaart. Waar wil iemand zelf naar toe? Die vraag zou veel meer gesteld moeten worden. De afgelopen maanden heb ik veel opdrachten over Positieve Gezondheid mogen lezen van regieverpleegkundigen werkzaam in het ziekenhuis. Juist op dit punt is nog winst te halen. Wat doe je als professional wanneer iemand niet zit te wachten op jouw verpleegkundig handelen, maar iets heel anders wil dan jij initieel aanbiedt? Soms zijn we zo hard bezig met zorgen voor de problemen, dat we bijna over het hoofd kunnen zien wat iemand zelf wil. Een ander gesprek voeren op basis van Positieve Gezondheid kan dan ook leiden tot anders handelen.

Eerder schreef je het boek Gezond centraal Opschudding in de gezondheidszorg. Wat maakte dat je nu een kinderboek schreef?

De coronacrisis gaf me het gevoel dat de transformatie, waar ik al jaren met professionals, managers en bestuurders aan werk, niet snel genoeg gaat. Ik was verbaasd dat er in de eerste maanden zo weinig werd gezegd over wat we kunnen doen om gezond te zijn en te blijven. Het ging alleen maar over niet ziek worden en behandelen. Begrijp me niet verkeerd, ik realiseer me echt dat we trots mogen zijn op onze ziektezorg… maar we hebben het te weinig met elkaar over gezondheidszorg. De focus blijft vooralsnog liggen op het bestrijden van ziekten. In het begin van de pandemie heb ik een ‘Blijf Positief gezond’- challenge uitgeschreven voor pubers en volwassenen. Iedere dag een tip of bemoediging waar je zelf al dan niet mee aan de slag kon. Ik wilde meer doen met kinderen. Ook zij moeten leren anders op zoek te gaan naar gezondheid. Zo is Anders ‘geboren‘… en zijn de verhalen ontstaan.

Wat hoop je dat het boek teweeg brengt?

Ik hoop dat dit boek mensen laat inzien dat gezondheid zoveel meer is dan niet ziek zijn en dat je zelf veel kan doen om gezond te zijn en te blijven. Ook hoop ik dat het mensen op ideeën brengt om een ander gesprek te voeren met elkaar en met kinderen. Ik krijg leuke voorbeelden toegestuurd. Zo wordt het boek gebruikt als ‘tafelboek’ om na het eten uit voor te lezen en de bijbehorende vragen worden gebruikt om het gesprek te prikkelen. Ik hoorde ook dat de verhalen voorgelezen worden als weekstart in een gezondheidscentrum dat helemaal uitgaat van Positieve Gezondheid. Iedere week krijgt een ander aspect van gezondheid zo de aandacht. Ik heb ook zelf een aantal keren voorgelezen en gesprekken gevoerd in de klas. Telkens ben ik echt blij verrast over de openheid en de wijsheid in deze gesprekken.

Ik hoop dat Anders tenslotte ook nog bijdraagt aan het bewustzijn dat onze relatie met elkaar, de natuur, het milieu en de planeet ook een belangrijke rol spelen bij het gezond zijn en blijven. Ik weet het, dit zijn grootse thema’s, maar ik ben ook een beetje een idealist. Zo hoop ik mijn steentje te kunnen bijdragen aan een gezonde samenleving!