HEEL de dokter – leven en werken met zin
Een handzame gids om te ontdekken wie je bent, wilt en kúnt zijn, als dokter en als mens. In elke loopbaanfase opnieuw. Voor artsen van alle leeftijden en specialisaties die hun zin in het werk willen (her)vinden, behouden of versterken. Verschillende opleidingen hebben het boekje omarmd ter inspiratie van hun artsen in opleiding. We interviewden Angèle van de Ven.
“Ik hoop vooral dat het boek praktisch wordt gebruikt, dat het in dokterstassen- en jassen mee de werkvloer op gaat. Dat het op nachtkastjes of bij de lectuur op het toilet ligt, voor een kort moment van dagelijkse inspiratie. Dat het in intervisiegroepen en nascholingen voor nieuwe verdieping zorgt en bovenal voor betere gesprekken.”
Waar gaat het boek over?
Dit boek staat vol ideeën voor artsen die vragen hebben en antwoorden zoeken over hun professionele en persoonlijke ontwikkeling.
Uitgangspunt: dé dokter en dé loopbaan bestaan niet, er is ook niet zoiets als hét artsenleven. De een begint met een promotietraject, de ander start als ANIOS. En toch is iedere dokter in bepaalde opzichten wel degelijk gelijk aan alle anderen: hoe dat zit leggen de auteurs uit. Hoe bepaal je eigenlijk jouw keuzes als professional, welke rol spelen zelfkennis, afkomst en achtergrond daarbij? Hoe motiveer jij jezelf? Dit boekje is een wegwijzer, maar de weg moet je wel eerst zelf ontdekken.
Wat maakte dat je dit boek schreef?
Angèle: In de vele gesprekken met artsen over hun professionele identiteit, hoorde ik in de loop van de jaren soortgelijke vragen en thema’s terugkomen. Ik ontdekte overeenkomsten die samenhangen met iemands leeftijd- of loopbaanfase. Zo ontstond het idee voor loopbaanpocket HEEL de dokter, waarin artsen in overeenkomstige leeftijdsfasen zichzelf en hun ontwikkelvragen kunnen herkennen en ermee verder komen. De rode draad in het boek zijn dan ook 6 verschillende loopbaanfasen, van geneeskundestudent, AIOS en startende arts, tot ervaren en senior arts. De zesde fase, ‘uitgedokterd’ is in de meest recente editie toegevoegd, omdat er juist na een rijk gevuld werkleven weer nieuwe uitdagingen en kansen om de hoek komen.
Ik zie dat het artsenvak voor de meesten een baan én een bestaan is, met diensten, een bepaalde rol in de maatschappij en verantwoordelijkheden. Tegenwoordig zijn er allerlei varianten van dit doktersbestaan, de mogelijkheid werk en leven in te richten zoals jij dat wenst. Daarbij heeft ieder zijn of haar eigen drijfveren. Variërend tussen de uitersten van ‘het is maar werk, ik verdien er geld mee’, tot ‘het is een roeping, waar ik een hoger doel in het leven mee kan verwezenlijken’. Je bewust(er) worden van wat jou drijft en op welke manier jij wilt (blijven) dokteren, kan een hele uitdaging zijn. Bezinning hierop heeft met regelmaat tijd en ruimte nodig.
Om dat op een frisse manier toegankelijk te maken, zijn de thema’s in HEEL de dokter kort en bondig beschreven. Ik had een soort ‘Omdenken voor dokters’-boekje in gedachten, een kleurrijk vormgegeven pocket die je er af en toe weer bij kunt pakken om je te laten inspireren. Bijvoorbeeld als je je afvraagt hoe je een collega kunt steunen na een medisch incident, wat kun je dan het beste zeggen en wat beter niet? Of wanneer je wilt leren over generatieverschillen en diversiteitsdenken, ontdekken hoe je gemotiveerd blijft en verstand krijgt van je gevoel(ens).
Ook is in de nieuwe editie volop aandacht besteed aan het thema keuzes maken. Mede-auteur Sophie Querido heeft hierover vanuit haar promotie-onderzoek veel nuttige expertise toegevoegd. Super belangrijk voor de jongere artsen van nu, die het maken van de juiste beroepskeuze vaak als lastig ervaren. Denk bijvoorbeeld aan tips over meelopen, over hoe je je kan oriënteren op een passende vervolgopleiding en ervoor zorgt dat je uiteindelijke keuze ook goed voelt. Want duurzame keuzes maken doe je niet alleen vanuit je hoofd, ook vanuit je hart.
Raadpleeg het boek over de loopbaanfase waarin jij je nu zelf bevindt. Herken jij je in de beschreven karakteristieken en behoeften die vaak in deze fase spelen? Laat je prikkelen door interessante kennisweetjes en daag jezelf uit tot reflectie. Ga de werkvloer op met vragen waarmee je het verschil kunt maken en nodig collega’s uit voor openhartige, verbindende dialogen. Juist contacten met collega’s uit een andere generatie kunnen enorm verrijkend zijn.
Wat wil je met dit boek bereiken?
Ik hoop dat het veel artsen inspireert, aan het denken zet en in beweging brengt. Dat de frisse inhoud uitnodigt om regelmatig tijd te nemen voor persoonlijke en professionele groei. Dat het hen helpt om te blijven of gaan dokteren op een manier die past bij de mens die ze zijn. Zodat ze niet onverhoopt halverwege al ‘uitgedokterd’ raken. Dat is nu harder nodig dan ooit, gezien de alsmaar oplopende druk in de zorg, onder andere door toenemende vergrijzing en personeelsdruk, in combinatie met een hoge uitstroom van senior artsen die de pensioenleeftijd bereiken.
Ik las laatst ‘De meeste veranderingen vinden klein, bijna onhoorbaar plaats, in de dialoog van alledag’. Dat lijkt me een mooi adagium: met HEEL de dokter stap voor stap, zelf en samen op weg naar zorg waarin ook de zorgprofessional een leven lang met zin, plezier en voldoening aan de slag blijft.
Hoe kijk jij naar goede zorg?
Goede zorg is mensenwerk: mens-en-werk. Gemotiveerde, betrokken artsen die hun menszijn meenemen in het werk zijn het fundament van kwalitatief goede zorg. Door jezelf als arts regelmatig met lef en liefde onder de loep te nemen, versterk je dat fundament. Dat komt ook de zorg voor patiënten ten goede.
Als je kon kiezen, welke dokter zou jij dan aan je bed willen, of aan het bed van je geliefde(n)? Zelf hoop ik op dokters die ondanks de waan van alledag tijd vrij hebben gemaakt voor persoonlijke groei. Die staan voor hun professionaliteit, en op hun medische kennis én menselijke intuïtie varen. Aan die dokters vertrouw ik mijn angsten, twijfels en gezondheid graag toe. Kunnen we daar niet iets moois over opnemen in het BIG-register?
Nieuwsgierig geworden?
Bekijk de boektrailer van 1 minuut: https://vimeo.com/851524110 of lees verder op www.heeldedokter.nl